>>>ေန၊ ကမၻာ ႏွင့္ လ<<<

>>>ေန၊ ကမၻာ ႏွင့္ လ<<<

ေန ဟာ စၾကဝဠာၾကီးထဲမွာရွိတဲ့ အဝါေရာင္ၾကယ္တစ္လံုးပါ။ က်ေနာ္တို႔ ေနဟာ သက္တမ္းအားျဖင့္ ႏွစ္ေပါင္း ၄.၆ ဘီလီယံ ရွိပါျပီ။

စျပီးျဖစ္ေပၚလာတာကေတာ့ စၾကာ၀ဠာထဲမွာ ဟိုက္ဒရိုဂ်င္ဓါတ္ေငြ႔ပါတဲ့ အမွဳန္မ်ား စတင္စုေ၀း လည္ပတ္ရာက စတင္ခဲ့ပါတယ္။ စုေ၀းရတဲ့အေၾကာင္းရင္ကေတာ့ စၾကာ၀ဠာထဲမွာ gravitational attaction လို႔ေခၚတဲ့ ဆြဲငင္အား သက္ေရာက္မႈတစ္ခုေၾကာင့္ လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ႏွစ္သန္းေပါင္းမ်ားစြာအတြင္းမွာ
ဟိုက္ဒရိဳဂ်င္နဲ႔ ဟီလီယံ ဓါတ္ေငြ႔ ေပါင္းမွဳျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီ့အခါမွာေတာ့G-Type ၾကယ္ (ေန) စတင္ေပၚေပါက္လာပါတယ္။
ႏွစ္သန္းေပါင္းမ်ားစြာၾကာတဲ့အခါ ဟိုက္ဒရိုဂ်င္သိပ္သည္းမွဳမ်ားႏွင့္အတူ ဗဟိုခ်က္မွာ ေနျဖစ္လာမယ့္ proto-star ဆိုတာ စတင္ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ႏွစ္သန္းေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာျမင့္ေသာအခါမွာ ဟိုက္ဒရိဳဂ်င္နဲ႔ ဟီလီယံ ဓါတ္ေငြ႔ ေပါင္းမွဳျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီ့အခါမွာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႔ G-Type ၾကယ္ (ေန) စတင္ေပၚေပါက္လာပါတယ္။
ၾကယ္ျဖစ္ေပၚခ်ိန္မွ လည္ပတ္မွဳေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ဖုန္မွဳန္႔မ်ားဟာ စုေ၀းလာျပီး ေက်ာက္သားမ်ားျဖစ္လာပါတယ္။ ေက်ာက္သားငယ္မ်ား စုေပါင္းျပီး ေက်ာက္စိုင္မ်ားအသြင္ ေျပာင္းလာပါတယ္။ အဲဒီ့ကေန တျဖည္းျဖည္း planetoids လုိ႔ေခၚတဲ့ ျဂိဳဟ္တစ္ခုျဖစ္မယ့္အသြင္ ေျပာင္းလဲလာပါတယ္။ အဲ့ဒီ့ကေနျပီး ျဂိဳဟ္ေတြ စျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။
ဆြဲငင္အားဗဟိုနဲ႔နီးတဲ့ ျဂိဳဟ္ေတြမွာ ေက်ာက္သားပါ၀င္မွဳ ပိုမ်ားပါတယ္။ အနည္းငယ္ေ၀းတဲ့ ျဂိဳဟ္ေတြမွာေတာ့ ဓါတ္ေငြ႔မ်ားပိုမို ပါ၀င္ၾကပါတယ္။

ကမၻာဟာ အတြင္းပို္င္းေနအဖဲြ႔အစည္း (Inner Solar System) ထဲမွာ ပါဝင္ပါတယ္။ ေနကေနတြက္ရင္ တတိယေျမာက္ျဂိဳဟ္ေပါ့။ ေနကို မိုင္ေပါင္း ၉၃ သန္းအကြာကေန လွည့္ပတ္ေနပါတယ္။ မိမိဝင္ရိုးေပၚမွာ ၂၃ ၁/၂ ဒီဂရီ တိမ္းေစာင္းေနတယ္။ ဝင္ရိုးေပၚမွာ ၂၄ နာရီကို တစ္ပါတ္ႏွဳန္းနဲ႔ လည္ပတ္ေနပါတယ္။ ေန ရွိတဲ့အျခမ္းမွာ ေန႔ျဖစ္ျပီး က်န္တဲ့တဖက္ျခမး္မွာေတာ့ ည ျဖစ္ပါတယ္။ တိမ္းေစာင့္လွည့္ပတ္ေနတာေၾကာင့္ ေနတာ၊ ညတာ (ရာသီအလိုက္၊ ေနရာေဒသအလိုက္) ကြာျခားမွဳေတြရွိပါတယ္။

ကမၻာမွာ ကိုယ္ပြားေလးတစ္ခုရွိတယ္။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၄ ဘီလီယံေက်ာ္က သီယာဆိုတဲ့ အဂၤါျဂိဳဟ္အရြယ္အစားေလာက္ရွိတဲ့ ျဂိဳဟ္သိမ္တစ္ခု ဝင္တိုက္ခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီ့အရွိန္ေၾကာင့္ ကမၻာေပၚက အစိတ္အပိုင္းအခ်ိဳ႔ဟာ အာကာသအတြင္းလြင့္စင္သြားျပီး.. ျပန္လည္စုေပါင္းရာက "လ" ဆိုတဲ့ အရံျဂိဳဟ္ေလး ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ လ ဟာ ကမၻာကို ၅ ဒီဂရီ တိမ္းေစာင္းျပီး ၂၇.၃ ရက္လွ်င္ တစ္ပါတ္ႏွဳန္းနဲ႔ လွည့္ပါတ္ေနတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ သူ႔ဝင္ရိုးေပၚမွာ ၂၇ ရက္လွ်င္ တစ္ပါတ္ႏွဳန္းနဲ႔ လည္ေနျပန္တယ္။ အဲ့ဒီ့အခိ်န္ ၂ ခု ထပ္တူညီေနတဲ့အတြက္.. က်ေနာ္တုိ႔ လမင္းၾကီးကို ဘယ္အခ်ိန္ၾကည့္ၾကည့္ မ်က္ႏွာျပင္တစ္ဘက္တည္းကို ျမင္ေနရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

အနာဂတ္ပညာေရးအတြက္..

သန္႔ဦး (အာကာသႏွင့္ စၾကဝဠာ)
.........................................................